پایگاه اطلاع رسانی عصر نمایشگاه - صاحبخانه شدن نمایشگاه کتاب بعد از ۲۸ سال

نگاهی به بزرگترین رویداد فرهنگی کشور در سه دهه؛

صاحبخانه شدن نمایشگاه کتاب بعد از ۲۸ سال

عصر نمایشگاه- نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که بزرگترین رویداد فرهنگی سالانه کشور محسوب می‌شود، پس از ۲۸ سال اجاره‌نشینی، حالا صاحب خانه شده است.

نسخه قابل چاپ

دوشنبه ۱۲ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۳:۲۷:۰۰

به گزارش پایگاه خبری «عصر نمایشگاه» به نقل از مهر ،چهارشنبه 7 بهمن 1394 به یک نقطه عطف در تاریخ نمایشگاه کتاب تهران تبدیل شد. از این جهت که بار دیگر و این بار پس از 9 سال، مکان برگزاری این نمایشگاه که در واقع بزرگترین رویداد فرهنگی کشور محسوب می‌شود، تغییر کرد.

بر اساس مصوبه هفته گذشته شورای سیاستگذاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در دوره بیست و نهم، این نمایشگاه - که در 9 سال اخیر مهمان مصلای بزرگ امام خمینی (ره) پایتخت بوده است - در «شهر آفتاب»، پروژه البته در حال تکمیل مجموعه شهرداری تهران، و در جوار حرم مطهر امام خمینی(ره) برگزار خواهد شد.

اتخاذ این تصمیم البته چندان هم ساده نبوده است و جدا از اینکه سال‌هاست بحث نامتناسب و نامناسب بودن مکان فعلی یعنی مصلای تهران برای برپایی رویداد عظیمی مانند نمایشگاه کتاب تهران از زبان مسئولان امر و کارشناسان این حوزه مطرح می‌شود، اما در ماه‌های اخیر و به عبارت دقیق‌تر پس از قولی که شهردار تهران در آئین اختتامیه نمایشگاه بیست و هشتم کتاب تهران و جلوی دوربین‌های رسانه‌ای به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی داد، تصمیم‌گیری در خصوص چنین مسئله بغرنجی، دشوارتر هم شده بود.

جلسه‌ای که نمایندگان ارشاد و تشکل‌های نشر در آن رای به انتقال نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب دادند

به هر روی پس از کش و قوس‌های فراوان و نامه‌نگاری‌های دوجانبه محمدباقر قالیباف و علی جنتی، اعضای شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب تهران چنانکه در متن خبر ارسالی از سوی این شورا به رسانه‌ها هم قید شده است، «با توجه به وعده‌های شهرداری تهران مبنی بر آماده‌سازی محل شهر آفتاب برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در زمان مقرر و بر طرف کردن نگرانی‌ها و دغدغه‌های ناشران»، با انتقال مکان نمایشگاه به شهر آفتاب موافقت کرد.

«شهر آفتاب» که به تازگی و با مصوبه شورای شهر تهران هم، برایش بودجه‌ای چندصدمیلیارد تومانی برای تکمیل این پروژه و همچنین توسعه خطوط متروی آن، تخصیص یافته تا شهرداری آن را به طور کامل به بهره‌برداری برساند، در حال حاضر نزدیک به 55 هزار مترمربع فضای مسقف دارد و شهرداری تهران هم قصد دارد با برنامه ریزی‌های خود نسبت به ایجاد نزدیک به 70 هزار مترمربع فضای مسقف دیگر برای برپایی غرفه‌ها اقدام کند. شهرداری همچنین قول داده تا زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران متروی شهر آفتاب را نیز راه‌اندازی و اتوبوس‌هایی هم برای انتقال مخاطبان به شهر آفتاب تعبیه کند.

قائم مقام نمایشگاه کتاب: تصمیم به انتقال نمایشگاه با «سختی و مشقت» گرفته شد

امیرمسعود شهرام‌نیا قائم‌مقام بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و علی‌اکبر اشعری سخنگوی شورای سیاستگذاری این نمایشگاه با حضور در خبرگزاری مهر درباره تصمیم اخیر و مهم این شورا در موافقت با انتقال نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به مکان جدید، شهر آفتاب، توضیح دادند.

شهرام‌نیا در پاسخ به پرسش‌های خبرنگار مهر که به عنوان کسی که پس از رئیس نمایشگاه کتاب، در برگزاری این رویداد مسئولیت اصلی را بر عهده دارد، تا چه میزان امیدوار هستید و فکر می‌کنید که شهرداری تهران می‌تواند مکان جدید را برای برگزاری یک نمایشگاه استاندارد در اندازه نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب در سطح جهان، مهیا کند؟ و اساساً چقدر فکر می‌کنید که این مکان مناسب برگزاری چنین نمایشگاه پرمخاطبی است؟ گفت: شهر آفتاب در درازمدت، مکان خوبی برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران است و اگر ما اقتضائات شهر تهران را در نظر بگیریم، با توجه به محدودیت‌هایی فراوانی که وجود دارد، طبیعتاً باید نمایشگاه به جایی منتقل می‌شد که امکانات و تسهیلات بهتری دارد.

وی افزود: شاید اگر می‌توانستیم 10 سال به عقب برگردیم و در سال 84 که تصمیم به احداث پروژه شهر آفتاب گرفته شد، از من می‌پرسیدید که آیا موافقید چنین پروژه‌ای (شهر آفتاب) ساخته شود؟ من شخصاً می‌گفتم: خیر، و ترجیح می‌دهم این اعتبارات در محل دائمی نمایشگاه در خیابان سئول تهران، هزینه شود. اما در شرایط کنونی و با توجه به جمیع ملاحظات و همچنین هزینه‌های سنگینی که صورت گرفته، باید بپذیریم که شهر آفتاب اتفاق بزرگی است که در نزدیک شهر تهران افتاده است و از این جهت من معتقدم حتی می‌شود برای این تصمیم، تعبیر «ناگزیر» را به کار برد و گفت «ما در درازمدت ناگزیر از این جابجایی بودیم».

به «مدیریت جهادی» شهرداری تهران امید بسته‌ایم

شهرام‌نیا ادامه داد: اما در مورد امسال، با توجه به مجموع جهات و آینده نمایشگاه کتاب و ملاحظاتی که در مورد مصلای تهران و اینکه برای برگزاری نمایشگاه ساخته نشده است، وجود دارد، تصمیم گرفته شد که این «مشقت و سختی» پذیرفته شود و این جابجایی همین امسال انجام شود. می‌گویم «مشقت و سختی»، از این جهت که هم دوستان ما در شهرداری تهران کار بسیار سنگینی خواهند داشت و من واقعاً امیدوارم با یک حرکت جهادی و یک تلاش بسیار سنگین، بتوانند «شهر آفتاب» را تا یکی، دو ماه دیگر آماده پذیرایی از مردم بکنند. طبیعتاً ما هم باید نهایت همکاری را در این زمینه با دوستان شهرداری تهران داشته باشیم و از دولت به ویژه بخش‌های وزارت راه و شهرسازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت نیرو در این راستا توقع همکاری مجدانه داریم.

قائم‌مقام نمایشگاه کتاب تهران با بیان اینکه نمایشگاه کتاب تهران یک اتفاق ملی و بلکه بین‌المللی است و موفقیت آن نیازمند عزمی ملی است، گفت: ما البته خوشبینیم؛ چرا که هم تجربه تلاش فراوان را از جانب مسئولان شهرداری تهران در خاطر داریم که پروژه‌های بسیار عظیمی را در زمانی کوتاه به انجام رسانده‌اند و هم این اراده را در شخص آقای قالیباف، شهردار تهران و در مدیران ایشان دیده‌ایم و امیدواریم قو‌ل‌هایشان را عملی کنند. قرار است کارگروهی مشترک بین مسئولان وزارت ارشاد، تشکل‌های نشر و شهرداری تهران شکل بگیرد تا با کنترل پروژه و رفع نواقص آن، انشاءالله شاهد برگزاری نمایشگاهی خوب در سال آینده باشیم.

کاستی‌ها در دوره اول نمایشگاه در شهر آفتاب «منتظَر» است

وی در عین حال وجود برخی کاستی‌ها را در دوره نخست برگزاری نمایشگاه کتاب در مجموعه شهر آفتاب، قابل انتظار دانست، تاکید کرد: تمامی اعضای شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب قول داده‌اند که با همفکری و مساعدت یکدیگر، زمینه برگزاری خوب این دوره از نمایشگاه کتاب تهران را در مکان جدید فراهم کنند، ضمن اینکه شخص وزیر ارشاد قول پیگیری موارد مرتبط با بخش‌های مختلف دولت را در تکمیل پروژه شهر آفتاب، در هیئت دولت داده است. با توجه به عزم جدیدی که شکل گرفته است، من معتقد بوده و هستم چنانچه نمایشگاه همین امسال به شهر آفتاب منتقل شود، بسیار بهتر از آن است که ما این کار را به سال بعد یا سال‌های بعدی موکول کنیم.

شهرام‌نیا در ادامه به برخی اعتراض‌ها و بیان پاره‌ای مخالفت‌ها از سوی برخی از ناشران و نیز بعضی تشکل‌های صنفی نشر به تصمیمِ انتقال مکان نمایشگاه از مصلی به شهر آفتاب، اینگونه پاسخ داد: انتقادهایی که به این جابجایی وجود دارد، چنددسته است؛ یکدسته از انتقادها مربوط به آماده‌سازی فضای شهر آفتاب است که در این خصوص باید گفت، بله، این پروژه هنوز کار دارد اما هم با قول‌هایی که شهرداری تهران داده و هم با اعتمادی که ما به مدیریت مجموعه پروژه‌های شهرداری کرده‌ایم، ما امیدواریم این نواقص برطرف شود و پروژه شهر آفتاب به نمایشگاه کتاب در اردیبهشت برسد. در مورد بخش دیگر انتقادها هم باید گفت، برخی دوستان [شهر آفتاب را] ندیده، این انتقادها را مطرح می‌کنند؛ مثل این انتقادهات که شاید ظرفیت مترو پاسخگوی جمعیت بازدیدکننده از نمایشگاه نباشد یا اینکه امنیت کافی در مجموعه شهر آفتاب وجود ندارد. کسانی که تجربه اجرا در برگزاری نمایشگاه‌های بزرگی مانند نمایشگاه کتاب تهران را دارند، می‌دانند که این اشکالات، ایراداتی جدی نیست و به سرعت قابل حل است.

پولی که بابت اجاره مکان نمایشگاه می‌دادیم، صرف یارانه برای خریداران و غرفه‌داران خواهد شد

قائم‌مقام نمایشگاه کتاب تهران گفت: مهمترین دغدغه ناشران اُفت مراجعه کنندگان به مکان جدید برگزاری نمایشگاه کتاب و به تبع آن اُفت قابل پیش‌بینی میزان فروش کتاب‌هایشان است که برای این مسئله در حال اندیشیدن تدبیرهایی هستیم که به مرور اطلاع‌رسانی خواهد شد، اما به طور اجمال می‌توانم بگویم با قائل شدن برخی تسهیلات برای خریداران کتاب و غرفه‌داران و همچنین پاره‌ای تسهیلات برای تبلیغات جهت حضور بیشتر مردم در نمایشگاه و حتی تردد سهل‌تر و ارزان‌تر آنها به شهر آفتاب - مطابق وعده شهرداری تهران در این خصوص - انشاءالله نه تنها اجازه نخواهیم داد که جمعیت بازدیدکننده از نمایشگاه کتاب ریزش کند، بلکه کمک خواهیم کرد که این جمعیت بیشتر شود.

وی همچنین یادآور شد: البته ادلّه‌ای هم وجود دارد که خود، پاسخ‌هایی است به برخی از این انتقادها؛ از جمله اینکه آمار رسمی جمعیت بازدیدکننده از نمایشگاه کتاب نشان می‌دهد که حدد 40 درصد این افراد از شهرهای دیگر غیر از تهران به این نمایشگاه می‌آیند و ما می‌دانیم که مجموعه شهر آفتاب برای اسکان غیرتهرانی‌ها به مراتب بهتر از خود تهران و جایی مانند مصلی است. شاید برای شما جالب باشد که بدانید اقامتگاه اصلی دانشجویان بازدیدکننده از نمایشگاه کتاب تهران در سال جاری (اردیبهشت در سال گذشته)، در جوار مرقد مطهر امام خمینی (ره) بود و از آنجا با مترو به نمایشگاه می‌آمدند. البته گزینه‌های دیگری مانند افزایش حمایت‌ها و همچنین صرف بودجه‌هایی که از قِبَل جابجایی مکانی نمایشگاه، به صندوق بازمی‌گردد از جمله اجاره بهای مصلی - که دیگر وجود ندارد - به عنوان یارانه‌های حمایتی، این نگرانی‌ها برطرف شود.

امیدوارم دیگر به مصلی برنگردیم

شهرام‌نیا در پاسخ به پرسش آخر خبرنگار مهر در خصوص حدود 9 سال اجاره‌نشینی نمایشگاه کتاب در مصلای پایتخت و نظرش در خصوص همکاری این مجموعه با مسئولان برگزاری این نمایشگاه در این سال‌ها، گفت: جا دارد همین‌جا از تمامی همکاری‌های دوستان مصلی تقدیر و تشکر کنم. مصلی در تمام این سال‌ها زحمت زیادی را برای آماده‌سازی جهت برگزاری نمایشگاه متقبل می‌شد. من امیدوارم همه‌چیز در شهر آفتاب به خوبی پیش برود و نیازی به بازگشت به مصلی نباشد ولی ما همواره مدیون زحمات همکاران مصلی هستیم ضمن اینکه خیلی از نمایشگاه‌ها فعلاً در همین مکان برگزار خواهد شد.

علی‌اکبر اشعری سخنگوی شورای سیاستگذاری بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم در همین رابطه به خبرنگار مهر گفت: بعد از گفتگوهای بسیار در مورد تعیین مکان نمایشگاه، دو گزینه نهایی باقی مانده بود؛ یکی مصلی، یکی شهر آفتاب. دو بار گروه کارشناسی و مدیریتی معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد از شهر آفتاب بازدید کردند و فهرستی از نواقصی را که برای آماده‌سازی این مکان می‌بایست برطرف شود، تهیه و به شهردار تهران تقدیم کردند. آقای قالیباف قول داد که همه این اشکالات را برطرف کند؛ از جمله خط مترو تا این مکان تکمیل خواهد شد و سایر موارد مربوط به خود شهر آفتاب را هم تا قبل از شروع نمایشگاه، رفع خواهند کرد.

وی با اشاره به آنچه در شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب تهران که با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل جلسه داد، گذشت، افزود: البته قبلاً هم چند جلسه دیگر این شورا هم با حضور آقای جنتی برگزار شده بود اما روز چهارشنبه به جهت اهمیت تصمیم‌گیری در رابطه با مکان نمایشگاه کتاب تهران و با توجه به مصوبه اخیر شورای شهر تهران مبنی بر تخصیص 180 میلیارد تومان برای تکمیل این پروژه، آقایان گفتند که وقتی شهرداری آمادگی تکمیل پروژه شهر آفتاب را دارد، ما هم بهتر است با انتقال نمایشگاه به این مکان جدید موافقت کنیم و به این ترتیب شهر آفتاب به عنوان گزینه جدید برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران انتخاب شد.

پیشنهاد انتقال نمایشگاه به «شهر آفتاب» حتی یک مخالف هم در شورای سیاستگذاری نداشت

سخنگوی شورای سیاستگذاری بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در پاسخ به این سوال که آیا در این خصوص در شورا، رای‌گیری صورت گرفته و آیا این پیشنهاد مخالف یا مخالفانی هم در جمع اعضا داشته است یا خیر؟ گفت: بله، در این خصوص رای‌گیری شد و همه اعضا به اتفاق آرا رای به انتقال نمایشگاه کتاب تهران به شهر آفتاب دادند. بجز آقایان فیروزان و کاظمی که در جلسه حضور نداشتند، تمامی اعضای حاضر به این پیشنهاد رای مثبت دادند و به عنوان مصوبه جدید شورای سیاستگذاری تائید شد. البته تمامی اعضای شورای سیاستگذاری برای جذب کمک‌های وزارت راه و شهرسازی جهت کمک به شهرداری برای تکمیل پروژه شهر آفتاب، وزارت نیرو برای تامین زیرساخت‌های مربوط به آب و برق و ... و از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای تکمیل زیرساخت‌های مخابراتی و ارتباطی و وعده وزیر ارشاد برای پیگیری این مطالبات در هیئت دولت، تاکید کردند.

اما در شرایطی که با تصمیم اخیر و مشترک وزارت ارشاد و تشکل‌های نشر، برگی تازه از کتاب نمایشگاه کتاب تهران ورق خورده و قطعاً از این پس شاهد اتفاقاتی نو برای این بزرگترین رویداد فرهنگی کشور خواهیم بود، شاید مروری اجمالی بر دوره‌های 29 گانه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در این مجال، بتواند تذکاری باشد برای همگان و به ویژه دست‌اندرکاران اصلی برگزاری این رویداد؛ رویدادی که در این 29 سال، فراز و فرودهای زیادی به خود دیده است؛ از جمله دو بار اسباب کشی.

پوستر اولین دوره نمایشگاه کتاب تهران در سال 1366 - طراح: علی دیواندری

اولین دوره نمایشگاه کتاب در آبان سال 1366 در محل دائمی نمایشگاه بین المللی تهران واقع در بزرگراه چمران برگزار شد. البته شاید کسی آن زمان فکر نمی‌کرد که این مکان تنها 19 سال میزبان علاقمندان کتاب خواهد بود. سال 86، به دستور رییس جمهور وقت، مکان برگزاری نمایشگاه کتاب به مصلای تهران انتقال پیدا کرد.

انتقال زمان نمایشگاه کتاب از آبان به اردیبهشت بلافاصله پس از اولین دوره

به هر حال اولین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از 13 تا 22 آبان سال 1366 با شعار «فرهنگ و تمدن اسلامی» و به ریاست صباح زنگنه در این مکان برگزار شد. تعداد کشورهای خارجی حاضر در نمایشگاه 32 کشور، تعداد ناشران خارجی، 196 ناشر و تعداد ناشران داخلی 200 ناشر، بودند. در این نمایشگاه 26 هزار عنوان کتاب خارجی و 8 هزار عنوان هم کتاب داخلی، عرضه شد.

از آنجا که نمایشگاه کتاب تهران از همان اولین دوره به صورت بین‌المللی برگزار شد، همیشه کتاب‌های خارجی در آن عرضه شده است. همانطور که گفته شد اولین دوره نمایشگاه با حضور 32 کشور برگزار شد اما تعداد کشورهای خارجی حاضر در این نمایشگاه در سال‌های مختلف تغییر کرده است. کمترین میزان حضور خارجی‌ها در نمایشگاه با حضور 21 کشور در سال 78 و بیشترین تعداد با حضور 80 کشور در سال 89 اتفاق افتاد.

تصویری از اولین دوره نمایشگاه کتاب تهران با حضور رئیس جمهور وقت، حضرت آیت الله خامنه‌ای

اتفاق مهم در دومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، تغییر زمان برگزاری نمایشگاه از آبان به اردیبهشت؛ تغییری که دیگر دستخوش تغییر دیگری نشد و تصمیم به برگزاری نمایشگاه در دومین ماه بهار، تا امروز دست نخورده باقی مانده است؛ کما اینکه نمایشگاه آتی هم در اردیبهشت 95 در شهر آفتاب برگزار خواهد شد.

اولین حضور ناشران شهرستانی در دومین دوره نمایشگاه کتاب

در دومین نمایشگاه کتاب تهران برای اولین بار شاهد حضور ناشرانی از شهرستان‌های ایران هم در نمایشگاه کتاب تهران بودیم. این نمایشگاه با حضور 29 کشور، 330 ناشر خارجی، 250 ناشر و با عرضه 28 هزار عنوان کتاب خارجی و 10 هزار عنوان کتاب داخلی برگزار شد.

سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم با حضور 24 کشور، 305 ناشر خارجی، 341 ناشر (از جمله 48 ناشر شهرستانی) و با عرضه 34 هزار و 200 عنوان کتاب خارجی و 10 هزار عنوان کتاب داخلی، برگزار شد.

در چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم 28 کشور، 330 ناشر خارجی و 320 ناشر داخلی حضور داشتند و در آن 42 هزار عنوان کتاب خارجی و 12 هزار عنوان کتاب داخلی عرضه شد. برنامه جنبی این دوره، برپایی سالن مخصوص فلسطین بود که در آن برنامه‌هایی چون برگزاری چند سمینار فرهنگی و شب شعر با حضور شاعران و نویسندگان فلسطین انجام شد.

همزمانی نمایشگاه کتاب با مطبوعات؛ آغاز یک دوستی 14 ساله

پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با تغییر رئیس آن و برگزاری نمایشگاه به ریاست محمدمهدی کرباسچی برگزار شد. در این دوره فروش مستقیم کتاب خارجی جانشین سیستم ثبت سفارش شد. همچنین به مناسبت فروپاشی شوروی، جمهوری‌های مسلمان نشین آسیای میانه (آذربایجان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و قرقیزستان) در نمایشگاه حضور داشتند. در این نمایشگاه برای اولین بار نمایشگاه مطبوعات هم با حضور 110 نشریه برپا شد.

در نمایشگاه پنجم کتاب تهران 26 کشور، 565 ناشر خارجی و 430 ناشر داخلی (از جمله 65 ناشر کودک) حضور داشتند که به عرضه 45 هزار عنوان کتاب خارجی و 17 هزار و 600 عنوان کتاب داخلی پرداختند.

مسابقه کاریکاتور «توطئه شیطانی» همرمان با انتشار «آیات شیطانی» در نمایشگاه ششم

ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم باز هم با تغییر رئیس آن و با مسئولیت اصلی احمد مسجدجامعی برگزار شد. برپایی بخش فعالیت‌های فرهنگی و هنری کودکان برای اولین بار، برگزاری مسابقه کاریکاتور توطئه شیطانی (سلمان رشدی)، برپایی اولین نمایشگاه اطلاع رسانی با 39 مرکز اطلاع رسانی، برگزاری اولین نمایشگاه خدمات چاپ با 50 مرکز خدمات نشر و برپایی دومین نمایشگاه مطبوعات با 160 نشریه و روزنامه، از جمله ویژگی‌های دوره ششم این رویداد فرهنگی بود.

در این دوره 28 کشور، 700 ناشر خارجی، 526 ناشر داخلی حضور داشتند که در آن 42 هزار عنوان کتاب خارجی (از جمله 16 هزار عربی و 26 هزار لاتین) و 18 هزار عنوان کتاب داخلی عرضه شد.

هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 26 کشور حضور داشتند. در این دوره 520 ناشر خارجی و 730 ناشر داخلی حضور داشتند که به عرضه 35 هزار عنوان کتاب خارجی و 26 هزار عنوان کتاب داخلی عرضه پرداختند. سومین نمایشگاه مطبوعات هم در همین دوره و در جنب نمایشگاه کتاب با 330 نشریه داخلی و خارجی برپا شد. بزرگداشت شهید آوینی، مسابقه کاریکاتور سلمان رشدی و تجلیل از مبارزات مردم مسلمان بوسنی و هرزگوین، بخشی از برنامه‌هایی جنبی هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بود.

هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، میزبان 38 کشور، 470 ناشر خارجی و 780 ناشر (شامل 700 ناشر بزرگسال، 80 ناشر کودک و نوجوان) بود و در آن 35 هزار عنوان کتاب خارجی و به همین تعداد، کتاب داخلی عرضه شد. برگزاری اولین نمایشگاه کتاب و کاریکاتور، سمینار بررسی وضعیت کاغذ در ایران و سومین نمایشگاه اطلاع رسانی با حضور 72 موسسه، از بخش‌های جنبی این دوره از نمایشگاه کتاب تهران بود. در بخش اطلاع رسانی نیز 72 موسسه در سومین نمایشگاه بین المللی اطلاع رسانی شرکت کردند.

نمایشگاه نهم و تولد «سرای اهل قلم»، «کارنامه نشر» و «اطلاع‌رسانی رایانه‌ای»

نهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با تغییر رئیس نمایشگاه و انتقال این مسئولیت از احمد مسجدجامعی به علیرضا برازش برگزار شد. در این دوره نیز 27 کشور مشارکت کردند و در نمایشگاه 345 ناشر خارجی (شامل 205 ناشر لاتین و 140 ناشر عرب) به عرضه 40 هزار (25 هزار عنوان لاتین، 15 هزار عنوان عرب) پرداختند. 1340 ناشر داخلی هم که از جمله شامل 230 ناشر شهرستانی بودند، 30 هزار عنوان کتاب عرضه کردند.

سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب تهران در همین دوره متولد شد که برگزاری نشست‌ها، میزگردها و جلسات نقد کتاب و صدور کارت اهل قلم در نمایشگاه، را بر عهده گرفت. همچنین برگزاری سالن کارنامه نشر برای اولین بار (سالن ویژه نمایشگاه تحت عنوان نمایشگاه موضوعی کتاب) اتفاق تازه‌ای بود که در همین دوره رقم خورد. اطلاع رسانی کامپیوتری نمایشگاه هم برای اولین بار در همین دوره رخ داد که بعدها «بخش اطلاع رسانی رایانه‌ای» نام گرفت.

دهمین نمایشگاه کتاب تهران هم 28 کشور حضور داشتند که 360 (260 ناشر لاتین، 100 ناشر عرب) به عرضه 40 هزار عنوان کتاب (27 هزار عنوان لاتین، 13 هزار عنوان عرب) و 740 ناشر داخلی هم به عرضه 43 هزار عنوان کتاب از ناشران کشورمان مبادرت کردند.

در دهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نیز شاهد بخش‌های جنبی مانند بخش ویژه «غدیر، ولایت و امامت» (موضوع نمایشگاه)، بخش ویژه روایت فتح و سرداران شهید، بخش ویژه مشاهیر علم و ادب ایران، بخش ویژه شهید مطهری و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی اطلاع رسانی با حضور 90 موسسه داخلی و 25 شرکت خارجی بودیم. چهارمین نمایشگاه مطبوعات هم در همین دوره و همزمان با نمایشگاه کتاب برگزار شد.

پس از یک غیبت دوساله، مسجدجامعی دوباره رئیس شد/ جشنواره صنعت چاپ از آستین نمایشگاه بیرون آمد

در یازدهمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که بار دیگر به ریاست احمد مسجدجامعی برگزار شد، 23 کشور حضور داشتند و در آن 344 ( 228 ناشر لاتین، 116 ناشر عرب) اقدام به عرضه 36 هزار عنوان کتاب (21 هزار عنوان لاتین، 15 هزار عنوان عرب) و 1200 داخلی (237 ناشر شهرستانی) هم مبادرت به عرضه 42 هزار عنوان کتاب کردند. بزرگداشت پنجاهمین سالگرد اشغال فلسطین، برپایی بخش‌های ویژه محرم و دفاع مقدس، تجلیل از سیمین دانشور، برگزاری نخستین جشنواره صنعت چاپ و برپایی پنجمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب، از جمله برنامه‌های جنبی این دوره بود.

احمد مسجدجامعی رکورددار ریاست بر نمایشگاه کتاب

دوازدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با حضور 21 و 312 ناشر خارجی و 1000 ناشر داخلی برگزار شد و در آن 51 هزار عنوان کتاب خارجی و 30 هزار عنوان کتاب داخلی عرضه شد. بخش‌های جنبی این دوره هم از جمله شامل بخش ویژه یکصدمین سال تولد امام خمینی (ره)، سالن ویژه عاشورا و محرم، بزرگداشت شهید مطهری و دومین جشنواره صنعت چاپ بود. ششمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب در همین دوره برگزار شد.

در سیزدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران هم 35 کشور حضور داشتند و 430 ناشر خارجی شرکت کننده در آن 50 هزار عنوان کتاب و 1185 ناشر داخلی هم 49 هزار عنوان کتاب عرضه کردند. برگزاری بخش ویژه امام علی (ع)، برپایی سالن‌های ویژه بیست سال ادبیات دفاع مقدس، گفتگوی تمدن‌ها، بانوان، توسعه نشر بین الملل و نیز برگزاری روز ادبیات فرانسه، سومین دوره جشنواره صنعت چاپ و هفتمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب، از ویژگی‌های این دوره بود.

چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور 24 کشور، 480 ناشر خارجی و 1460 ناشر داخلی برگزار شد و در آن 75 هزار عنوان کتاب خارجی و 65 هزار عنوان کتاب داخلی عرضه شد. برپایی سالن‌های ویژه امام حسین (ع) و انتفاضه فلسطین و همچنین برپایی نشست بررسی وضعیت کتاب در دهه 70، چهارمین جشنواره صنعت چاپ و هشتمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب، دستاوردهای این دوره بود.

تقسیم‌بندی موضوعی ناشران از دوره پانزدهم نمایشگاه کلید خورد

در پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، 37 کشور خارجی حضور داشتند. همچنین در این دوره 600 ناشر خارجی به عرضه 65 هزار عنوان کتاب و 1852 ناشر داخلی (شامل 202 ناشر کودک و نوجوان، 371 ناشر کمک درسی و آموزشی، 482 ناشر شهرستانی) به عرضه 76 هزار عنوان کتاب داخلی پرداختند. در این دوره برای اولین بار ناشران حوزه‌های مختلف به ترتیبی که ذکر شد و با توجه به زمیننه فعالیت‌شان از هم تفکیک شدند. این تقسیم‌بندی البته در دوره‌های بعدی دقیق‌تر شد.

در این دوره علاوه بر سرای اهل قلم، شاهد برپایی سراهای ایران، فلسطین، افغانستان، تاجیکستان و قرقیزستان بودیم. برگزاری میزگردهایی با هدف بررسی وضعیت نشر الکترونیک در ایران، موانع جهانی شدن ادبیات ایران، حقوق نشر کتاب در ایران؛ چالش‌ها و رهیافت‌ها، از جمله برنامه‌های جنبی این دوره بود. در این دوره همچنین پنجمین جشنواره صنعت چاپ و نهمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب برگزار شد.

در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تعداد 55 کشور حضور داشتند. همچنین 900 ناشر خارجی حاضر در این دوره 75 هزار عنوان کتاب و 1900 ناشر داخلی هم 80 هزار عنوان کتاب عرضه کردند. برپایی بخش ویژه امام خمینی (ره) با عنوان «روایت ناگفته»، سرای ایران (با حضور بیش از 175 نفر از نمایندگان مجلس، استانداران سراسر کشور، مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان‌ها و معاون پارلمانی وزارتخانه‌ها و ...)، نمایشگاه معلمان مولف، از ببخش‌های جنبی این دوره بود. دهمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب و اولین دوره بازار جهانی کتاب همزمان با همین نمایشگاه برپا شد.

هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم میزبان 45 کشور، 1200 ناشر خارجی، 1123 (728 ناشر عمومی، 128 ناشر کودک و نوجوان، 69 ناشر آموزشی، 198 ناشر دانشگاهی) ناشر داخلی بود که به عرضه 43 هزار و 753 عنوان کتاب خارجی و 131 هزار و 366 عنوان کتاب داخلی پرداختند. برپایی تالار مهر و ماه به مناسبت میلاد پیامبر اعظم (ص) و امام جعفر صادق (ع) و غرفه کتاب سال ولایت از جمله برنامه‌های جنبی این دوره بود.

خداحافظی نمایشگاه کتاب با محل دائمی پس از دوره هجدهم

در هجدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که به ریاست محمدعلی شعاعی برگزار شد، 51 کشور خارجی حضور داشتند. 756 ناشر خارجی حاضر در این دوره به عرضه 126 هزار (75600 عنوان کتاب لاتین، 50400 عنوان کتاب عرب) عنوان کتاب خارجی و 1818 ناشر داخلی هم به عرضه 94 هزار عنوان کتاب داخلی پرداختند. شعار نمایشگاه هجدهم این عبارت بود: «درخت ایران ریشه در آبهای خلیج فارس دارد» و به همین مناسبت شاهد برپایی سرای ایران و خلیج فارس بودیم. برگزاری سالن بانوی آب و آفتاب (حضرت فاطمه «س»)، سالن علم، دانش و جنبش نرم افزاری و سومین دوره بازار جهانی کتاب، از جمله بخش‌های جنبی دوره هجدهم نمایشگاه کتاب بود.

نوزدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران آخرین دوره این نمایشگاه بود که در محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی تهران برگزار شد. در واقع انتقال نمایشگاه کتاب از این محل به مصلای امام خمینی (ره) به عنوان یکی از اتفاقات مهم حوزه فرهنگ در کارنامه دولت نهم به ریاست محمود احمدی‌نژاد ثبت شد. اولین حضور نمایشگاه کتاب در مصلی، حاشیه‌هایی هم داشت. 8 اردیبهشت سال 1386، رسانه‌ها خبر از آبگرفتگی نمایشگاه کتاب تهران دادند.

روزی که نمایشگاه کتاب را آب برد!

سالن‌های موقتی، پارچه‌ای و نوپای نمایشگاه، باران شدید و اردیبهشتی را تاب نیاورده بودند و آب، بخش‌های فراوانی از نمایشگاه را که در حال آماده‌سازی برای برگزاری بود، دربرگرفت. هرچند مسئولان وقت نمایشگاه، آبگرفتگی در سالن‌ها را تکذیب کردند و اعلام کردند همه چیز آرام است، اما عکسهای منتشر شده، چیز دیگری می‌گفت. باران بهاری، اولین دوره برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلای تهران را با این عکس به یادها سپرد. در همین دوره بود که نمایشگاه مطبوعات از نمایشگاه کتاب منفک و زمان برگزاری آن به آبان ماه منتقل شد.

رییس نمایشگاه نوزدهم کتاب احسان اله حجتی بود و در این دوره نیز 66 کشور حضور داشتند. 925 ناشر خارجی حاضر در این نمایشگاه 150 هزار عنوان کتاب خود را عرضه کردند. همچنین 1809 (1172ناشر عمومی، 166 ناشر کودک و نوجوان، 99 ناشر کمک آموزشی، 404 ناشر دانشگاهی) 123 هزار عنوان کتاب خود را عرضه کردند.

مسابقه کاریکاتور هولوکاست در نمایشگاه کتاب در پی اظهارات هولوکاستی احمدی‌نژاد

برپایی بخش ویژه پیامبر اعظم (ص) با نمایش بیش از 1100 عنوان کتاب و 220 اثر هنری و بخش ویژه فلسطین و مسابقه کاریکاتور هولوکاست، برگزاری چهارمین دوره بازار جهانی کتاب و اقداماتی در حمایت از استفاده از انرژی هسته‌ای، از جمله اتفاقاتی بود که به عنوان برنامه‌های بخش جنی در این دوره برگزار شد. در این دوره شاهد حضور ناشران الکترونیک هم بودیم با حضور 160 شرکت کننده و نمایش بیش از 4 هزار عنوان کتاب الکترونیک.

افتتاح نمایشگاه نوزدهم کتاب با حضور رئیس دولت نهم

بیستمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران باز هم با تغییر رئیس نمایشگاه در مصلی برگزار شد. محسن پرویز از این دوره و برای چهار دوره پیاپی ریاست نمایشگاه را بر عهده داشت. در دوره بیستم نمایشگاه کتاب 66 کشور خارجی حضور داشتند و 925 ناشر خارجی حاضر در آن 150 هزار عنوان کتاب و 1836 ناشر داخلی هم 123 هزار و 768 عنوان کتاب خود را عرضه کردند.

برپایی سالن اتحاد ملی، سرای فلسطین (نمایش آثار مکتوب، پایان نامه‌ها و عکس در مورد فلسطین)، غرفه غدیر (بنیاد بین المللی غدیر)، سالن اقوام ایرانی و هویت ایرانی (نمایش پوشاک سنتی اقوام ایرانی، کتب اقوام ایرانی و پژوهش‌های قوم نگاری ایرانی)، سالن انسجام اسلامی (شامل عفاف و حجاب در ادیان الهی، پاسداران اهل قلم و بسیج همراه نسل سوم) و پنجمین بازار جهانی کتاب ایران، از اتفاقات بخش‌های جنبی این دوره بود.

در دوره بیست و یکم نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 75 کشور خارجی حضور یافتند و 780 ناشر خارجی حاضر در آن به عرضه 150 هزار عنوان کتاب و 1968 (1229ناشر عمومی، 201 ناشر کودک و نوجوان، 136 ناشر کمک آموزشی، 402 ناشر دانشگاهی) ناشر داخلی هم به عرضه 200 هزار عنوان کتاب خود پرداختند. برپایی سالن فلسطین و سالنی برای معرفی فعالیت‌های فرهنگی و هنری کشورهای عضو اکو، برگزاری روز جهانی کتاب و کپی رایت و ششمین دوره بازار جهانی کتاب، از برنامه‌های جنبی این دوره بود.

بیست و دومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با حضور 75 کشور، 1400 ناشر خارجی و 1982 ناشر داخلی برگزار شد. در این دوره 70 هزار عنوان کتاب خارجی و 207 هزار عنوان کتاب داخلی عرضه شد. برپایی سالن‌های ویژه آثار مرتبط با حضرت زهرا (س)، چاپ و نشر، علمی و آموزشی، کتاب و کتابخوانی، دین و فرهنگ و برگزاری هفتمین دوره بازار جهانی کتاب، از بخش‌های جنبی این دوره بود.

بیست و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با حضور 80 کشور، 980 ناشر خارجی و 1954 ناشر داخلی (267 ناشر کودک و نوجوان، 134ناشر آموزشی، 428 ناشر دانشگاهی، 1125 ناشر عمومی) برگزار و در آن 170 هزار عنوان کتاب خارجی و 205 هزار عنوان کتاب داخلی عرضه شد. برپایی غرفه ویژه بزرگداشت یاد و سیره حضرت زهرا (س)، سالن کتاب و کتابخانه، دین و فرهنگ، چاپ و نشر، علمی و آموزشی، هنرهای تجسمی، دستاوردهای انقلاب و هشتمین دوره بازار جهانی کتاب، از جمله بخش‌های جنبی این دوره بود.

آمارهای میلیونی از تعداد بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب همزمان با آغاز ریاست بهمن دُری

بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به ریاست بهمن دُری اخوی برگزار شد. در این دوره 67 کشور حضور داشتند و 1614 ناشر خارجی حاضر در این دوره 196 هزار و 200 عنوان و 2376 ناشر داخلی (313 ناشر کودک و نوجوان، 552 ناشر دانشگاهی، 1357 ناشر عمومی، 154ناشر آموزشی) هم 273 هزار و 200 عنوان کتاب عرضه کردند. در همین دوره بود که ارائه آمار بازدیدکنندگان از نمایشگاه باب شد؛ آمارهایی که خبر از بازدید میلیون‌ها نفر از نمایشگاه کتاب می‌داد و به رغم اصرار خبرنگاران، هیچ‌گاه نحوه محاسبه آنها اعلام نشد. در آخرین روز برپایی این دوره از نمایشگاه کتاب تهران، رئیس نمایشگاه بهمن دری خبر از بازدید بیش از 5 میلیون نفر از این نمایشگاه در طول 10 روز برگزاری آن داد.

اظهار نظر جالب رئیس اولین دوره نمایشگاه کتاب درباره تعداد بازدیدکنندگان آن

شاید در اینجا نقل اظهارات رییس اولین دوره نمایشگاه کتاب تهران در خصوص تعداد بازدیدکنندگان از این نمایشگاه در آن دوره نخست، خالی از لطف نباشد؛ «صباح زنگنه» رئیس این نمایشگاه و معاون فرهنگی وقت وزارت ارشاد، درباره تعداد بازدیدکنندگان از نمایشگاه نخست کتاب تهران گفته بود: «از اولین نمایشگاه کتاب 700 هزار نفر بازدید کردند و این آمار از طریق فروختن بلیت به مراجعه‌کنندگان به دست آمد. می‌خواستیم آمار به دست بیاوریم. مناسب‌ترین روش هم این بود که بلیت بفروشیم. قیمت آن بسیار ناچیز بود؛ پول کاغذ آن هم درنمی‌آمد، ولی به ما کمک می‌کرد که تعداد ورودی‌ها را بشماریم. با این حساب تقریباً روزی صد هزار نفر از نمایشگاه کتاب در اولین دوره دیدن کردند. آن هم نه در شرایط عادی. در شرایط جنگ، جمع کردن صد هزار نفر در روز در یک‌جا بسیار سخت بود.»

جشن تولد 25 سالگی نمایشگاه کتاب

در دوره بیست و چهارم نمایشگاه کتاب تهران برای اولین بار شاهد برپایی سالن ویژه‌ای برای نمایش کتب ارزشمند چاپ اول در نمایشگاه کتاب تهران بودیم. برپایی سالن ویژه حضرت زهرا (س) (ام ابیها)، سرای کرسی آزاداندیشی، سالن کتاب و کتابخانه، سالن دین و فرهنگ، سالن چاپ و نشر، سالن علمی، آموزشی و هنری، سالن انقلاب اسلامی، نهمین دوره بازار جهانی کتاب، اولین دوره سرای اهل قلم بین المللی و بیداری اسلامی (بازسازی میدان لؤلؤ بحرین و نمایشگاه عکس) از جمله برنامه‌های جنبی این دوره بود.

بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور 77 کشور خارجی و 1396 ناشر داخلی که 207 هزار و 170 عنوان کتاب را عرضه کردند و 1600 ناشر خارجی که 136 هزار و 600 عنوان کتاب را عرضه کردند، برگزار شد. در این دوره 3 میلیارد تومان بن کارت دانشجویی برای خرید کتاب اختصاص یافت. برپایی سالن ربع قرن به مناسبت 25 سالگی نمایشگاه کتاب و سالن بیداری اسلامی از جمله برنامه‌‌های بخش جنبی این دوره بود.

غیبت حاشیه‌ساز برخی روسای قبلی نمایشگاه کتاب در مراسم تقدیر از روسای قبلی نمایشگاه کتاب!

در اختتامیه این دوره، از روسای بیست و پنج دوره قبلی نمایشگاه کتاب تقدیر شد که البته این مسئله بی‌حاشیه هم نبد. در این مراسم از صباح زنگنه، علیرضا برازش، محمدعلی شعاعی، محسن پرویز، احمد مسجدجامعی، محمدمهدی کرباسچی و احسان‌الله حجتی، با اهدای لوح تقدیر، تندیس و 2 سکه بهار آزادی تقدیر شد اما غیبت 3 تن از این افراد بر مراسم تقدیر از روسای قبلی نمایشگاه کتاب تهران سایه انداخت. البته در همین مراسم گفته شد که جوایز غایبین هم محفوظ است و می‌توانند هر زمان که خواستند آن را دریافت کنند. البته سکه‌هایی که روسای 24 دوره قبلی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران دریافت کردند، حتی کمتر از سکه‌هایی بود که به صاحبان غرفه‌های برتر در این دوره داده شد!

تغییر مجری نمایشگاه و حذف یارانه ارزی پس از 25 دوره/ سرپرستی که رئیس شد!

بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به ریاست علی اسماعیلی سرپرست معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد. همچنین موسسه مجری این نمایشگاه که در 25 دوره قبلی موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی بود، تغییر کرد و موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر جایگزین آن شد. در این دوره 2480 ناشر داخلی و 1600 ناشر خارجی و همچنین 102 ناشر الکترونیک حضور داشتند. در نمایشگاه بیست و ششم، 270 هزار عنوان کتاب داخلی و 150 هزار عنوان کتاب خارجی عرضه شد.

در این دوره بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب تهران به مکان دیگری خارج از محدوده مصلی (ضلع جنوبی این مکان) منتقل شد. همچنین یارانه ارزی برای خرید کتب خارجی پس از 25 سال از نمایشگاه حذف شد و این در حالی بود که در 25 سال گذشته همواره مبلغی در حدود 9 میلیون یورو با یارانه قابل توجه در اختیار دانشجویان، طلاب و دانشگاه‌ها قرار می گرفت.

سیدعباس صالحی با «بهشت دانایی در ضیافت کلمات» وارد می‌شود!

بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با تغییر دولت و به تبع آن رئیس نمایشگاه در همان مصلی آغاز به کار کرد. ریاست این دوره را که با شعار «بهشت دانایی در ضیافت کلمات» برپا شد، سیدعباس صالحی بر عهده داشت.

حضور اولین کشور مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب تهران

در این دوره 16 کشور حضور داشتند. همچنین شاهد حضور 200 ناشر عرب و 61 موزع کتاب‌های آنها در نمایشگاه بودیم. در دوره بیست و هفتم نمایشگاه کتاب برای اولین بار شاهد حضور یک کشور به عنوان کشور مهمان ویژه در این آوردگاه بین‌المللی بودیم؛ بر این اساس افغانستان به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه حضور یافت.

در بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، 2330 ناشر داخلی (1296 ناشر عمومی، 623 ناشر دانشگاهی، 283 ناشر کودک و نوجوان 128 ناشر آموزشی) به عرضه 260 هزار عنوان کتاب خود پرداختند. همچنین در این دوره 100 هزار عنوان کتاب لاتین و 6700 عنوان کتاب عربی عرضه شد. برپایی بخش خلیج فارس، سالن صنعت چاپ، سالن نشر الکترونیک، سالن دستاوردهای علمی، از جمله بخش‌های جنبی این نمایشگاه بود.

حضور پررنگ پایتخت کتاب ایران در نمایشگاه کتاب تهران

بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور 28 کشور و 35 انجمن دوستی ایران و کشورهای مختلف برگزار شد. 2450 ناشر داخلی در 2160 غرفه به عرضه 224 هزار عنوان کتاب خود پرداختند. همچنین در این دوره 130 هزار عنوان کتاب لاتین و 40 هزار عنوان کتاب عربی در نمایشگاه عرضه شد. شعار نمایشگاه بیست و هشتم هم «خواندن، گفتگو با جهان» و کشور مهمان ویژه آن هم عمان بود. برپایی سرای اقوام و ادیان در آئینه نشر، سالن پایتخت کتاب ایران (اهواز)، سالن کتاب و هنر و سالن برگزیدگان و کارنامه نشر، از جمله برنامه‌های جنبی این دوره بود.

علی باباوی افزود: شاید اگر می‌توانستیم 10 سال به عقب برگردیم و در سال 84 که تصمیم به احداث پروژه شهر آفتاب گرفته شد، از من می‌پرسیدید که آیا موافقید چنین پروژه‌ای (شهر آفتاب) ساخته شود؟ من شخصاً می‌گفتم: خیر، و ترجیح می‌دهم این اعتبارات در محل دائمی نمایشگاه در خیابان سئول تهران، هزینه شود. اما در شرایط کنونی و با توجه به جمیع ملاحظات و همچنین هزینه‌های سنگینی که صورت گرفته، باید بپذیریم که شهر آفتاب اتفاق بزرگی است که در نزدیک شهر تهران افتاده است و از این جهت من معتقدم حتی می‌شود برای این تصمیم، تعبیر «ناگزیر» را به کار برد و گفت «ما در درازمدت ناگزیر از این جابجایی بودیم».