به گزارش پایگاه خبری «عصر نمایشگاه»، انسان‌های خلاق همان افراد با استعداد و باهوشی هستند که در یک حوزه خاص به شکوفایی رسیده‌اند. این افراد محدود به بخش خاصی از جامعه نیستند بلکه همه مردم می‌توانند خلاق بوده و در این زمینه دارای استعداد و هوش بالا باشند. بر اساس نظریه استاد برجسته دانشگاه‌ هاروارد به نام «نظریه هوش‌های چندگانه» همه انسان‌ها دارای انواع مختلفی از هوش هستند. حداقل ٩ هوش مختلف وجود دارد، از جمله هوش موسیقایی، درون فردی، تصویری، کلامی، عددی و... مهم این است که بستر مناسب و مرکز شکوفایی این هوش‌ها فراهم شود تا همه افراد به شکوفایی هوشی خود دست یابند.
مراکز خلاق، مکان‌هایی است که انسان‌های خلاق می‌توانند استعداد خود را در آن شکوفا کنند. در این مکان‌ها به اندازه کافی آزادی و تنوع فعالیت وجود دارد و افراد باهوش با دسترسی به تکنولوژی و فناوری‌های مدرن موجود در این مراکز، می‌توانند ایده‌های خلاقانه بیافرینند. یک سالن تئاتر یا سینما، یک شرکت دانش‌بنیان یا یک مجموعه استارت آپی می‌تواند یک مرکز خلاق باشد.
با این وجود شهری می‌تواند از سرمایه خلاق تغذیه کرده و مسیر جهش اقتصادی خود را بپیماید که بتواند افراد با استعداد را جذب کند و مانع مهاجرت نخبگان خود شود. همچنین باید بتواند مراکز خلاق را به عنوان بستری برای توسعه خلاقیت ایجاد کرده و در این حوزه در مقابل تکنولوژی مقاومت نداشته باشد. چنین شهری را شهر خلاق گویند.   
از دیدگاه محققان می‌توان چهار نوع شهر خلاق را برشمرد: 
شهرهای تکنولوژیکی نوآور، نظیر منچستر در صنعت نساجی و یا شهر برلین در زمینه تجهیزات الکترونیک؛ شهرهای فکری-فرهنگی همچون وین، کمبریج و لندن؛ شهرهای فرهنگی-فناورانه مانند تورنتو،‌هامبورگ؛ شهرهای فناورانه-سازمانی نظیر پاریس و فیلادلفیا.
با توجه به ویژگی‌های علمی، تاریخی و فرهنگی شهر اصفهان، این شهر قابلیت قرارگیری در دسته شهرهای خلاق فرهنگی- فناورانه را دارد و این مهم با مدیریت صحیح شهری و همسو با استعداد ذاتی شهر اصفهان، امکان‌پذیر است. اما جایگاه نمایشگاه در این زمینه چگونه است؟
شهر خلاق بیانگر مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و خصایصی است که فعالیت‌های فرهنگی در عرصه‌های مختلف، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های آن را تشکیل می‌دهد. در این میان، ترکیب شهروندان و تناسب آنان با ویژگی‌ها و محورهای توسعه شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شهروندان تحصیلکرده در یک شهر علمی، شهروندان هنرمند در یک شهر هنرورز و تاریخی و شهروندان خلاق در یک شهر رسانه‌ای، همگی از جمله ترکیب‌های مناسب برای خلق ارزش هستند. با این حال عوامل مهم دیگری نیز در شکل‌گیری شهرهای خلاق ایفای نقش می‌کنند که تعدادی از آنها در این بخش، مورد اشاره قرار می‌گیرد.
کانون‌ها و خوشه‌های خلاق
همچنان که در الگوی بازارهای قدیمی مشاهده می‌شود، فعالیت‌های مشابه تمایل دارند در مجاورت یکدیگر باشند. اساس پیدایش رسته‌ها و یا بازارهای خاص شهری نیز بر همین مبنا بوده است. در شهرهای جدید نیز فعالان یک صنف خاص، همگرا می‌شوند؛ به طوری که یک منطقه و خیابان خاص به عنوان بورس یک کالای خاص، مشخص و معروف می‌شود؛ به دلیل اثرات مثبتی که هر فعال و کنشگر اقتصادی بر کنشگران همجوار خود اعمال می‌کند، این همجواری به تجمیع اثرات مثبت، منجر شده و منافع عظیمی را برای همه بازار (عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان) به ارمغان می‌آورد. به این الگوی همجواری خوشه گفته می‌شود. یکی از ملزومات شهر خلاق، وجود خوشه‌های خلاق فعال در شهر است.
در این زمینه صنعت نمایشگاهی و شرکت‌های نمایشگاهی قادرند زمینه مناسب برای ایجاد خوشه‌های خلاق را بسترسازی کنند. برگزاری نمایشگاه‌های ادواری در صنایع خلاق و ایجاد رویدادهای مداوم، فعالان این عرصه را در کنار هم جمع کرده و سرریزهای مثبت ناشی از وجود خوشه‌های خلاق را به دیگر بخش‌ها منتشر خواهد کرد.
پیشران‌های صنایع خلاق
هر بخش و هر نوع از اقتصاد، پیشران‌های خاص خود را دارد. برای مثال صنعت مسکن می‌تواند پیشران اقتصاد ملی باشد چرا که بیش از ٨۰صنعت با صنعت ساختمان، درگیر و در ارتباط هستند. یکی از مهم‌ترین پیشران‌های صنایع خلاق نیز، صنعت گردشگری و دیگری ایجاد درآمد و تقاضاست.
صنعت گردشگری به ویژه گردشگری برون‌مرزی به دلیل آنکه قابلیت‌های فرهنگی بالقوه و عادی هر منطقه و شهر را به محصولات ارزشمند و منحصر‌به‌فرد فرهنگی و فوق‌العاده تبدیل می‌کند، بهترین پیشران معرفی صنایع خلاق به شمار می‌آید.  ویژگی دیگر صنعت گردشگری، وابستگی کم به سرمایه و وابستگی زیاد به نوآوری و خلاقیت است. ورود به این صنعت، در گرو سرمایه‌گذاری‌های عظیم صنعتی نیست و در مقایسه با دیگر صنایع، با سرمایه‌گذاری کم، می‌توان اشتغال زیادی ایجاد کرد. افزایش درآمد و تقاضای محصولات فرهنگی، پیشران مهم دیگری در توسعه صنایع خلاق شهری است. ترکیب محصولات مورد تقاضای شهروندان و سهم محصولات فرهنگی در سبد خانوار، تأثیر مهمی بر رشد این صنایع دارد.  شرکت‌های نمایشگاهی دو کارکرد مهم در این زمینه دارند؛ اول اینکه می‌توانند فرصت‌های مناسبی برای جذب گردشگر فراهم کنند و دوم اینکه با برگزاری نمایشگاه‌ها برای عرضه و معرفی محصولات محلی و داخلی، تولیدکنندگان داخلی را توانمند و زمینه رشد صنایع خلاق را فراهم می‌سازند.

*علی یارمحمدیان | مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی استان اصفهان