به گزارش پایگاه خبری«عصر نمایشگاه » به نقل از هنر آنلاین ، دومین نمایشگاه بین‌المللی هنر محیطی ایران با عنوان "اکو آوانگارد" در موزه کنشتاله مجارستان آغاز به کار کرده و آثاری از چند هنرمند محیطی ایران در معرض دید مخاطبانی خارج از مرزهای ایران قرار گرفته است. پس از نمایشگاه 10 سال هنر محیطی ایران با عنوان "فضاهای زندگی" که سال گذشته در رومانی برگزار شد، هنرمندان محیطی ایران در رویدادی دیگر آثار خود را به‌عنوان بخشی از یک رویداد هنری به‌نمایش گذاشته‌اند.

هنر محیطی از دهه‌ 60 میلادی و پس از جنگ جهانی در دنیا رواج پیدا کرد. این هنر با جنبه‌های اعتراضی و بیان مسائل سیاسی و اجتماعی توانست نظر مخاطبان را به خود جلب کند و در زندگی و فضای شهری تأثیرگذار باشد. در این هنر، هنرمند در یک فضای سه‌بعدی، پروژه‌ای طراحی‌شده را پیاده می‌کند و تصویر تازه‌ای را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد.

به نظر می‌رسد آنچه هنرمندان محیطی ایران در طول سال‌های گذشته ارائه کرده‌اند، بیش از ایران، مورد توجه مخاطبان خارجی بوده است، به طوری که میزان فعالیت‌های هنرمندان محیطی در خارج از کشور با داخل ایران قابل مقایسه نیست. البته این هنرمندان کارهایی را با محوریت توجه به طبیعت در ایران انجام داده‌اند، اما بخش عمده‌ای از فعالیت‌های آن‌ها بین‌المللی و حضور در نمایشگاه‌ها، ورک‌شاپ‌ها و جشنواره‌هایی در کشورهای دیگر بوده است.

محمود مکتبی یکی از هنرمندان فعال محیطی و کیوریتور نمایشگاه ایران در مجارستان، معتقد است: اتفاقی که در هنر محیطی ایران افتاده، از نظر کیفی بسیار سطح بالاست و نسبت به برخی کشورها که از نظر رشته‌های هنری دیگر، بالاتر از ما هستند، بهتر است. چند سال پیش، خیلی‌ها فکر می‌کردند چه کسی در دنیا به این هنر توجه می‌کند، در حالی که هنر محیطی در ایران شکل خیلی جدی‌ای دارد. مطمئنا بعد از چند سال، هنرمندان جا افتاده با سطح کاری مشخص و بین‌المللی خواهیم داشت که فعالیت‌های جدی و خوبی دارند.

او همچنین اظهار کرد: وقتی تحصیلات آکادمیک و کار پژوهشی و شناخت درست در این زمینه نباشد، هنر محیطی کم‌کم به حاشیه می‌رود و کسانی وارد کار می‌شوند که تعریف درستی از این هنر ندارند. دغدغه من کار پژوهش درباره کارهای این 10 سال و چاپ کتاب و مقاله است. این کار باعث می‌شود هنر محیطی برای کسانی که می‌خواهند وارد کار شوند یک چیز دم‌دستی نباشد.

عاطفه خاص هنرمند محیطی، نیز درباره‌ مشکلات هنر محیطی در ایران معتقد است: یکی از مشکلاتی که همیشه با آن روبه‌رو بوده‌ایم، نداشتن بازتاب خبری از چنین نمایشگاه‌هایی است. هنرمندان این حوزه با این‌که سال‌هاست کار می‌کنند، به‌خاطر دیده نشدن کارشان هربار که به یک نمایشگاه می‌آیند، انگار اولین‌بار است که شرکت می‌کنند. شاید دلیل بی‌تفاوتی رسانه‌ای نیز این باشد که فکر می‌کنند هنر محیطی خیلی کار متفاوتی است.

او همچنین تأکید کرد: هنر محیطی تا بیاید و در جامعه شکل بگیرد، به یک بازه‌ی زمانی نیاز دارد که حالا برای ایران کمی طولانی‌تر شده است. این طولانی‌تر شدن به‌خاطر کوچک بودن فضای حوزه تجسمی، مسائل اقتصادی و نبود حمایت‌های دولتی است. هنری که بخواهد زنده بماند، به پول نیاز دارد و زمانی ارزش خود را پیدا می‌کند که بحث اقتصاد هنر در آن لحاظ شود. درباره هنرهای محیطی که مدیای متفاوتی دارند و پروژه هستند، اگر دیدگاه تغییر کند و سرمایه‌گذاری صورت بگیرد، تأثیرگذاری‌اش خیلی بیشتر خواهد بود.

این روزها ایران با چالش‌های زیادی در زمینه‌ محیط زیست روبه‌رو است. از شکار غیرمجاز حیوانات توسط شکارچیان تا قتل محیط‌بانان و معضلاتی مانند خشکسالی و کم‌آبی و ریزگردها. به اعتقاد هنرمندان محیطی، این هنر در صورت وجود حمایت و توجه مناسب می‌تواند در این زمینه تأثیرگذار باشد و از تبعات بسیاری از مشکلات زیست‌محیطی جلوگیری کند.

احمد نادعلیان هنرمند محیطی، نیز درباره‌ی تأثیر هنر محیطی بر بیان چالش‌های زیست‌محیطی اعتقاد دارد: اکنون که در کشور ما چالش‌های زیست‌محیطی گریبانگیر مردم شده است، هنر محیطی می‌تواند فرصتی باشد که ذهن ما را بیدار کند. این هنر در آینده، حرف‌های زیادی برای گفتن خواهد داشت. سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با حوزه محیط زیست باید بدانند که گاهی می‌توان به جای صدور دستورالعمل‌های مختلف و گرفتن اسلحه در دست، از کشته شدن بز کوهی و پلنگ ایرانی جلوگیری کرد. خوبی این هنر آن است که با وجود این‌که توجهی به آن نمی‌شود، تغییر کردن مسوولان و دولت‌ها وقفه‌ای در کار آن ایجاد نمی‌کند و روی پای خودش ایستاده است.

مردادماه 1394 بود که معصومه ابتکار با سفر به مازندران و حضور در جشنواره محیطی، هنرمندان این عرصه را خوشحال و به حمایت امیدوار کرد.

یکی از مشکلات هنرمندان این عرصه حمایت نشدن و بی‌توجهی برخی مسؤولان در این سال‌ها بوده است. بهمن ماه 1394 جمعی از هنرمندان محیطی درباره‌ وضعیت این هنر، تبعیض‌ها، کمبودها و مشکلات آن در ارتباط با شهرداری تهران، به محمدباقر قالیباف شهردار تهران، نامه نوشتند.

در بخشی از آن نامه آمده بود: "هنرمندانی که بی هیچ پشتوانه‌ای طی بیش از یک دهه فعالیت مستمر، هنری با عنوان "هنر محیطی" را در ایران مطرح کرده‌اند، امروز به‌راحتی توسط مدیران زیباسازی تهران کنار گذاشته می‌شوند و مورد اهانت قرار می‌گیرند. توجه به این نکته ضروری است که ما نه رشته دانشگاهی در این زمینه داشته‌ایم و نه هیچ پشتوانه دولتی خاصی، اما امروز کشور ایران یکی از پایگاه‌های اصلی و شناخته‌شده این هنر در دنیاست. موفقیت‌های روزافزون این هنرمندان در عرصه‌های بین‌المللی مانند حضور در جشنواره‌ها، دوسالانه‌ها و رزیدنسی‌ها و چاپ آثار در کتاب‌ها، کاتالوگ‌ها و تقویم‌های مختلف گواه این ماجراست.

حتی اگر هنرمندان محیطی قابلیت حضور در جشنواره‌های شهرداری تهران را ندارند، به‌عنوان یک شهروند معمولی نمی‌توانند نسبت به آثار ضعیف و حتی بد که بیشتر آلودگی بصری هستند تا یک اثر هنری معترض باشند؟ خواهشمندیم به هنرمندان این رشته‌ی هنری احترام بگذارید و نتیجه آن را ببینید. ما نیازی به سمت و عنوان دبیری و داوری نداریم، ما فقط دوست داریم در کشور خود بیگانه نباشیم."

گفتنی است ، نمایشگاه "اکو آوانگارد" از پنجم مردادماه تا بیست‌وپنجم مهرماه 1395 در مجارستان و به دعوت موزه "کنشتاله" این کشور برپاست.